Als de wintermaanden weer voorbij zijn wordt het tijd om de motor uit zijn winterslaap te halen. De boot kan op de kant staan of in het water maar we moeten als we weer willen varen wel even nog wat puntjes nalopen.
Ik heb onderaan dit stuk een Checklist gemaakt die je kan afvinken.

Tips als de boot op de kant staat.

Als je boot op de kant staat zijn er meer punten om even te controleren dan als deze in het water ligt. Je kan denken aan de lieren een onderhoudsbeurt te geven. Dit is makkelijker op de kant dan in het water, als er een onderdeel onverhoopt overboord valt ben je het niet definitief kwijt.
Als je een saildrive hebt controleer dan de rubberen flap of deze geen scheurtjes vertoont en nog goed vast zit. Controleer ook de afsluiters zeker als dit kogelafsluiters zijn, deze willen met vorst toch nog weleens stuk vriezen. De meeste afsluiters zijn van messing en zullen na verloop van tijd ontzinken dit betekend dat ze brosser worden en kunnen scheuren, vervang deze bij twijfel.
Controleer de diepte en snelheidsmeter als je die hebt. Controleren op mankementen, draait het schoepje mooi rond.
Controleer alle oliepeilen, er zijn scheepmotoren die een brandstofpomp hebben die gesmeerd moet worden ook deze niet vergeten.
Controleren de impeller en bij twijfel vervangen. Mocht er bij controle een schoepje weg zijn zal deze vaak in de slang tussen de pomp en warmtewisselaar zitten. Als je geen warmtewisselaar hebt zal dit stukje ook in de slang zitten, vaak hangt stukje rubber achter een slang-tule of knietje die in het koelsysteem zit.
Controleer de V-snaar. V-snaren kunnen na verloop van tijd haarscheurtjes krijgen, als dit het geval is dient de V-snaar te worden vervangen. Tip, bewaar oude als reserve.
Controleer de motoranoden indien aanwezig. Als deze voor de helf is opgeofferd dient deze te worden vervangen.
Controleer de wierpot. Wierpotten hebben meestal een O-ring en het is verstandig om een reserveset aan boord te hebben.
Controleer de beluchter. De beluchter zorgt ervoor dat je motor niet gaat waterhevelen als de motor stilstaat waardoor je water op de zuiger krijgt, dit kan voor onherstelbare schaden zorgen. Scheepsmotoren die de kop boven de waterlijn hebben zijn meestal niet met een beluchter uitgevoerd.
Controleer de schroefafdichting. Als de boot op de kant staat is dit een uitstekende kans op de vetkoord van de schroefas te vervangen indien aanwezig. Dit is in het water ook mogelijk maar dan moet je 1 vetkoord laten zitten om water in de boot te voorkomen.
Controleer de accupolen en smeer deze eventueel in met een beetje zuurvrije vaseline.
Als tip wil ik mee geven om één week voordat de motor moet worden gestart even de accu’s van de motor op te laden, dit geeft een hoop minder stress als de motor niet wilt starten als je onder de kraan ligt en weg wilt varen. Controleer bij een open accu ook of het accuwater 1 cm boven de platen staat.
Een accu is vol als er in rust een spanning op de polen staat van z’n 12,7 a 12,8 volt. Is de spanning echter 10,5 volt of langer zal het starten niet gaan.
Controleer alle slangen en slangenklemmen. Slangen mogen geen verouderingsscheurtjes hebben en slangklemmen mogen niet roestig zijn. Slangklem het liefst van RVS en dubbel uitgevoerd indien er plek is voor 2 slangklemmen.

Boot gaat te water.
Zet de afsluiter pas open als de boot in het water ligt zodat er meteen druk van buitenaf is en de motor bij het starten niet eerst lucht trekt waardoor de impeller droog draait en stuk kan gaan.
Als de motor helemaal niet wilt starten, kan het zijn dat per ongeluk de accuschakelaar nog uit staat, maar een niet goed vastzittende accupool van de starmotor zorgt er ook voor dat de startmotor dienst weigert.

Als bij het starten er geen koelwater uit de uitlaat komt omdat de impeller niet het water aanzuigt kan je het op gang brengen van de koelwater op 2 manieren doen.
1. Sluit de afsluiter en vul de wierpot met water en monteer de deksel weer terug en open de afsluiter. Start de motor en controleer of er koelwater uit de uitlaat komt.

2. In sommige gevallen zit er lucht in de impellerpomp die niet vanzelf weg wil gaan, ga dan als volgt te werk. Haal de slang los NA de impellerpomp en zuiger aan de slang om de lucht en het buitenboordwater door de pomp te zuigen, als je water voelt aankomen zet de slang weer terug en start de motor. Controleer of er water uit de uitlaat komt.

De impeller is een stuk nitrilrubber dat slecht tegen droog draaien kan, zorg er voor dat je altijd een reserve impeller aan boord hebt en vervang de impeller deksel als deze te veel is ingesleten.

Bij het te water laten van het schip en het starten van de motor is het belangrijk dat de motorruimte en onder de vloeren word gecontroleerd of er geen olie of water loopt. Het is verstandig om je motor en de bilge altijd schoon te houden, zo kan je zien of er ergens een lekkage is.
Bij scheepsdiesels is het aan te raden om deze rustig warm te draaien en dan weg te varen, motor starten en rustig wegvaren kan ook, maar voorkom veel gasgeven en snel wegvaren. De olie van een diesel is redelijk dik en het duurt dan ook even voordat de olie overal komt, olie wordt naarmate de motor warmer word wel wat dunner.
Bij koud weer of als een diesel lang heeft stil gestaan willen oude scheepsdiesels nog wel eens te langzaam lopen zonder dat je dit echt in de gaten hebt, het gevolg is dat het laadstroom lampje gaat branden en zelfs misschien het oliedruk alarm. Als dit gebeurt kan je iets meer gas geven dan zou dit over moeten zijn zo niet dan meteen de motor stilleggen en kijken waar het probleem zit

Controle van de motor voor het starten of elke 10 uur.
Motorolie peilen.
Controleer de koelvloeistofniveau.
Controleer koelwaterfilter.
Controleer de waterafscheider op water.
Controleer op lekkage

Onderhoud elk 100 uur of tenminste 1 keer per jaar.
Motorolie verversen en oliefilter vervangen.
Impeller controleren (zorg dat je een nieuwe aan boord hebt)
Keerkoppeling olie peilen.
Groffilter vervangen.
Accu’s accukabels en accuaansluitingen controleren.

Onderhoud elk 400 uur of tenminste om de 2 jaar.
Fijn brandstoffilter vervangen.
Keerkopping olie vervangen.
V-snaar controleren, scheurtjes en spanning.
Controleer de klepspeling
Controleer de flexibele motorsteunen, scheurtjes.

Onderhoud elk 1000 uur of tenminste om de 5 jaar.
Controleer de deksel van de impeller pomp op slijtageplekken, te diepe groeven verminderde de koeling.
Controleer de uitlijning te op zichte van de schroefas.

Check!                     

Motor.
O Motoroliepeil contoleren.
O Oliepeil keerkoppeling controleren.
O Waterafscheider aftappen.
O Wierfilter reinigen.
O Koelwaterpomp impeller vervangen.
O Beluchter koelsysteem controleren.
O Anodes in buitenboordkoeling controleren.
O Koelvloeistof indirect koeling controleren.
O Slangen controleren op lekkage.
O V-snaren op spanning brengen.
O V-snaren vervangen.
O Klepspeling nameten.
O Schroefasafdichting controleren.
O Manchet saildrive controleren.

Techniek
O Accu’s controleren en bijvullen met accuwater.
O Gasinstallatie lekcontrole.
O Slangen vervangen indien nodig.
O Gasbun afvoer vrijmaken.
O Thermische beveiliging kooktoestel proberen.
O Schoepenwiel log schoonmaken.
O Elektrische apparatuur opstarten en controleren.
O Navigatieverlichting controleren.
O Drinkwatertanks schoonmaken.
O Drinkwater leidingen doorspoelen.
O Toiletpomp smeren.

Onderwaterschip.

O Losse verf en roest verwijderen.
O Controleren op osmose, puntcorrosie.
O Antifouling aanbrengen.
O Anodes controleren en zo nodig vervangen.
O Huiddoorvoeren schoonmaken.
O Afsluiters invetten via huiddoorvoer.
O Schroef speling controleren
O Schroef inspecteren op beschadigingen.
O Speling roer controleren.
O Standpijpen controleren.
O Boeg- en hekschroef schoonmaken.

Romp en dek.
O Schoonmaken.
O Gele aanslag verwijderen.
O Gelcoat/verfwerk cleanen indien nodig.
O Verfwerk controleren en bijwerken.
O In de was zetten
O Afdichtingen beslag en ramen controleren.
O Rubbers dekluiken invetten.
O Reling controleren.
O Teakdek voorzichtig schoonmaken.
O Eventueel teak in de olie zetten.

Uitrusting.
O Meerlijnen controleren.
O Stootwillen schoonmaken.
O Ankerbak schoonmaken.
O Anker en sluitingen controleren.
O Ankerlier schoonmaken en smeren.
O Bilgepomp controleren.
O Reddingsvesten controleren of laten keuren.
O Brandblussers controleren of laten keuren.
O Kaarten en almanakken updaten.
O Plotter: elektronische kaart- updaten bestellen en installeren.
O Bijboot opblazen en controleren op lekkage.
O Zeilmes schoonmaken invetten.
O Zaklamp voorzien van batterijen.
O EHBO-kist aanvullen.
O Voorraad schroeven bouten en andere handige onderdelen aanvullen.